Strona główna

Projekt przebudowy żłobka ŻZMO przy ul. Hutniczej 2 w Żarowie z 1983 roku

W 1947 roku przy zakładach chemicznych i materiałów ogniotrwałych uruchomiono przedszkola przyzakładowe. Dolnośląskie Zakłady Chemiczne "Silesia" ulokowały przedszkole przy ul. Zamkowej 1, zaś Żarowskie Zakłady Materiałów Ogniotrwałych w budynku przy ul. Mickiewicza 13. Na początku lat 60-tych ŻZMO wybudowały nowy budynek dla potrzeb przedszkola przy ul. Waryńskiego (ob. Ogrodowa). Po oddaniu do użytku nowego przedszkola, żłobek przeniesiono do budynku przy ul. Karola Marksa 2 (ob. ul. Ogrodowa), który nie był przystosowany do potrzeb placówki. Żłobek ten funkcjonował aż do 1986 roku, czyli do czasu zakończenia budowy i oddania nowego obiektu na osiedlu "Piastów" przy ul. Władysława Łokietka w 1986 roku (budowa rozpoczęta w 1983 roku). Budynek przy ob. ul. Hutniczej 2 (budynek mieszkalny), wybudowany został ok. 1910 roku. Jest to murowany, prostokątny obiekt, wzniesiony na kamiennym cokole, cechujący się regularną, zwartą bryłą. Jednokondygnacyjny z użytkowym poddaszem, nakryty dachem naczółkowym o ceramicznym pokryciu.

Czytaj więcej: Projekt przebudowy żłobka ŻZMO przy ul. Hutniczej 2 w Żarowie z 1983 roku

Dolnośląskie pałace i zamki na fotografiach Roberta Webera - cz.3

Pałac (st.czes. palác, z wł. palazzo, z łac. Palātium) to reprezentacyjna budowla mieszkalna pozbawiona cech obronnych, rezydencja władcy, wielkopańska lub patrycjuszowska. Od XIX wieku także okazały gmach użyteczności publicznej, zwłaszcza siedziba władz lub instytucji państwowych. Ze względu na funkcje i położenie wyróżnia się pałace: wiejskie, miejskie, myśliwskie i letnie. W starożytności we wszystkich kręgach kulturowych wznoszono budowle typu pałacowego, np.: Kreta (Knossos, Fajstos, Zakros), Egipt (Teby), Mezopotamia (Dur-Szarrukin), Persja (Suza i Persepolis). W starożytnej Grecji ten typ budowli wykształcił się stosunkowo późno, w okresie hellenistycznym. Także w starożytnym Rzymie (np. Na Palatynie, łac. Mons Palatinus) i Bizancjum powstawały okazałe budowle pałacowe. W średniowiecznej Europie budowle typu pałacowego występują jedynie w kręgu kultury bizantyjskiej i muzułmańskiej, funkcje reprezentacyjno-rezydencjonalne pełniły głównie zamki. W okresie przedromańskim i romańskim w Polsce wznoszono pałace książęce zwane palatium. We Włoszech od XV wieku wykształca się pałac miejski (np. pałac Strozzich we Florencji). Architektura tych budowli sprowadzała się do prostej bryły, najczęściej o trzech kondygnacjach i wewnętrznym czworobocznym dziedzińcu arkadowym. Intensywny rozwój architektury pałacowej nastąpił w okresie renesansu, głównie we Włoszech (Wenecja, Florencja, Rzym). Za formę przejściową można uznać "palazzo in fortezza", czyli ufortyfikowaną budowlę o wyraźnych cechach reprezentacyjno-rezydencjonalnych. Przykładami tego typu budowli jest zamek w Łańcucie, zamek w Podhorcach, zamek w Rzeszowie, Krzyżtopór. W całej Europie przyjął się typ florenckiego renesansowego pałacu miejskiego (3-kondygnacyjna budowla z wewnętrznym czworobocznym dziedzińcem krużgankowym, elewacje boniowane lub podzielone gzymsami, czy też opilastrowane). Z czasem wzbogacano artykulację elewacji podziałami, zwiększano liczbę otworów, różnicując wysokość kondygnacji i ich program (piano nobile, mezzanino).

Czytaj więcej: Dolnośląskie pałace i zamki na fotografiach Roberta Webera - cz.3

Niemiecki pociąg pancerny w akcji pod Żarowem w świetle dokumentów z 1945 roku

O legendarnym "Złotym pociągu" słyszał zapewne każdy, nawet jeśli specjalnie nie interesuje się tematyką ukrytych skarbów, ich poszukiwań oraz tajemnicami II wojny światowej. Domniemany skład kolejowy III Rzeszy miał wyjechać między listopadem 1944 a końcem stycznia 1945 roku z Wrocławia (niem. Breslau) w kierunku Wałbrzycha (niem. Waldenburg), jednak na wałbrzyski dworzec nigdy nie dotarł. Pociąg ów miał przewozić złoto, kosztowności i dzieła sztuki zrabowane przez nazistów w Polsce i Związku Radzieckim czy też tajne archiwa III Rzeszy. Rzeczy te miały podobno zostać wywiezione z Wrocławia do nieznanej kryjówki. Choć samo istnienie "złotego pociągu" nigdy nie zostało potwierdzone, to jego legenda stała się inspiracją dla licznych poszukiwań. Historia legendy „złotego pociągu” sięga jak już wspomniano końcowego okresu II wojny światowej. Gdy losy wojny wydawały się być przesądzone, wycofujący się naziści rozpoczęli akcję ukrywania zrabowanych cennych przedmiotów w obawie przed nadciągającą Armią Czerwoną. Domniemany „złoty pociąg” miał być jednym ze składów, którym naziści wywozili najcenniejsze rzeczy z Wrocławia. W skład pociągu miało wchodzić 12 wagonów załadowanych skrzyniami wypełnionymi złotem i kosztownościami. Zawartość skrzyń stanowiły rzekomo m.in. depozyty wrocławskich banków, w których zgodnie z zarządzeniem ministerstwa finansów III Rzeszy z 1944 roku cała ludność Dolnego Śląska miała „zabezpieczyć” swoje oszczędności. Kosztowności były następnie zwożone na komendę główną policji (niem. Polizeipräsidium) znajdującą się przy ul. Podwale. Według sporządzonej listy depozyty miały stanowić zawartość 56 metalowych skrzyń z wiekami uszczelnionymi gumą o masie od 50 do 200 kg, a także wiele mniejszych skrzyń drewnianych. Znajdujące się w nich złoto i kosztowności, zrabowane i wywożone z Wrocławia przez nazistów, były w pośpiechu ukrywane w obawie przed zbliżającymi się od wschodu Rosjanami.

Czytaj więcej: Niemiecki pociąg pancerny w akcji pod Żarowem w świetle dokumentów z 1945 roku

Obchody "Dnia Chemika" w DZCH "Organika" Żarów - lata 1970-1976

W dodatku specjalnym do Gazety Żarowskiej nr 12/1996, poświęconym obchodom Dnia Chemika w DZCH "Organika" Żarów, przeczytać można: Historia powstania naszych zakładów sięga 1858 roku, kiedy to, w oparciu o odkryte na terenie Żarowa złoża pirytów pruski oficer Karol Kulmiz, uruchomił produkcję kwasu siarkowego. Powstała wówczas firma przyjęła nazwę: Spółka Komandytowo-Chemiczna Fabryka "Silesia". W 1872 roku spółkę komandytową przekształcono w Spółkę Akcyjną "Silesia" Zjednoczone Fabryki Chemiczne. W latach 1858-1871 produkowano w zakładzie sól glauberską, wapno chlorowane, ług sodowy, kwas azotowy i superfosfat. W kolejnych latach poszerzono paletę produkowanych wyrobów o kwas szczawiowy, litopon, anilinę, nitrobenzen i inne. W 1925 roku uruchomiono produkcję farb suchych i pigmentów. W latach 30-tych rozpoczęto wytwarzanie pierwszych przyspieszaczy wulkanizacji. W sierpniu 1945 roku przybyła do Żarowa 30 osobowa ekipa pracowników z Zakładów Czarna Huta w Tarnowskich Górach, której zadaniem było uruchomienie przedwojennego asortymentu produkcji chemicznej. Pracę w roku 1945 rozpoczęli pracownicy ze wszystkich stron Polski. Byli wśród nich: inż. Tadeusz Czerpiński, który obok innych przyczynił się do uruchomienia produkcji tiokoli, inż. Józef Glatman, dr Józef Kabała, i Józef Kuroń wyróżnili się przy uruchomieniu produkcji kwasu siarkowego, produkcję przyspieszaczy wulkanizacyjnych uruchomili inż. Tadeusz Krasuski, Jakub Widera i Józef Orski. Od 1.01.1950 roku powołano Dolnośląskie Zakłady Chemiczne w Żarowie k/Świdnicy, na miejsce istniejącej Spółki Akcyjnej "Silesia", Zjednoczone Fabryki Chemiczne. Pod koniec lat 50-tych asortyment wyrobów rozszerzono o kilka rodzajów przyspieszaczy wulkanizacyjnych – DFT, EFK, F, Tiuram, Tioheksam, Dipsam, ZMBT, Polnoks R. W 1978 roku rozpoczęto produkcję chwastobójczych środków ochrony roślin tj.: Merpelan AZ, Venzar, Pyramin, Buracyl, Burtix, Devrinol. Uruchomienie instalacji produkcyjnej herbicydów nastąpiło na podstawie umów licencyjnych zawartych przez zakład z firmą BASF (Niemcy) i ICI (Anglia). Przedsiębiorstwo państwowe Dolnośląskie Zakłady Chemiczne "Organika" w Żarowie zostało przekształcone w dniu 1 grudnia 1994 roku w jednoosobową spółkę akcyjną Skarbu Państwa o nazwie: Zakłady Chemiczne "Organika" w Żarowie Spółka Akcyjna. Od tego dnia firma uczestniczy w Programie Powszechnej Prywatyzacji.

Czytaj więcej: Obchody "Dnia Chemika" w DZCH "Organika" Żarów - lata 1970-1976

Pocztówka z widokiem na zamek w Żarowie (1914 r.) w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej

Do Żarowskiej Izby Historycznej, trafił kolejny egzemplarz karty pocztowej. Jest nim karta przedstawiająca widok z zamkiem w Żarowie. Strona odwrotna zawiera zapisane pole korespondencyjne i adresowe, a także stempel poczty w Żarowie (Saarau) z datownikiem 5 grudnia 1914 roku. Pocztówka zakupiona została i przekazana jako "depozyt ekspozycyjny" przez członków Żarowskiej Grupy Poszukiwawczej "Fridericus Borussorum Rex".

Posiadacie niepotrzebne starocie (przedmioty, fotografie, dokumenty lub inne rzeczy) ?? Posiadacie wiedzę na temat interesujących miejsc, budowli, a może znacie jakąś ciekawą historię ?? Podzielcie się z nami swoją wiedzą lub starociami z domowych strychów, głębokich szuflad oraz rodzinnych albumów. Wszelkie informacje, skany fotografii i dokumentów możecie przesyłać bez wychodzenia z domu na adres mailowy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.. Skany bądź fotografie, oględziny wszelkich dokumentów i przedmiotów możemy wykonać również od ręki w Gminnym Centrum Kultury i Sportu w Żarowie przy ul. Piastowskiej 10A. Utrwalmy wspólnie w słowie pisanym oraz wzbogacimy historię Naszej Małej Ojczyzny.

Czytaj więcej: Pocztówka z widokiem na zamek w Żarowie (1914 r.) w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej

Religijne pamiątki w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej

Modlitewnikiem nazywamy książeczkę do nabożeństwa, która wykorzystywana jest przede wszystkim podczas nabożeństw niedzielnych, majowych, rorat. W środku modlitewnika znajdują się liczne pieśni i psalmy, jak również modlitwy. Modlitewnik ma służyć pomocą oraz umożliwiać pełniejsze uczestnictwo w mszy świętej. Modlitewniki są również kierowane do dzieci w wieku szkolnym, dzięki czemu znacznie lepiej przyswajają one treści pieśni czy modlitw. Modlitewniki są znane w naszym kraju od dawnych czasów – pierwsze z nich pojawiły się jeszcze w XI-XII wieku, zabytkowe modlitewniki oraz wzmianki o nich pochodzą z wieku XIII. Modlitewniki były wtedy tworzone ręcznie a zawarte w nich modlitwy były spisywane w jerzyku staropolskim. Bardzo ciekawym zagadnieniem jest odtwarzanie historii modlitw oraz pastorałek na podstawie zabytków takich właśnie jak modlitewniki. Do zbiorów Żarowskiej Izby Historycznej trafiły trzy egzemplarze modlitewników wydane odpowiednio w roku 1927 ("Droga do Nieba"), 1956 ("Droga do Nieba") oraz 1957 ("Modły Wiernych). We wszystkich trzech formę zakładek stanowiły religijne obrazki (27 egzemplarzy), odręcznie spisane modlitwy oraz pieśni, stary bilet PKS i co interesujące "Pamiątka Misji św. OO. Redemptorystów w Żarowie" z 1949 roku. Modlitewniki przekazała do Żarowskiej Izby Historycznej pani Helena. Jak powiedziała " ... książeczki te służyły mojej babci i prababci, nie są mi potrzebna ale nie mogłam ich przecież wyrzucić ". Składamy Serdeczne Podziękowania dla pani Heleny.

Czytaj więcej: Religijne pamiątki w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej

Dokumenty z 1949 i 1959 roku w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej

Tymczasowe zaświadczenie tożsamości (nr wykazu gminy 66/49) wystawione przez Zarząd Gminy Żarów dnia 1 kwietnia 1949 roku oraz legitymacja ubezpieczeniowa (Seria L 003140) wydana przez Żarowskie Zakłady Materiałów Ogniotrwałych w dniu 3 marca 1959 roku. Takie pamiątki przekazała do Żarowskiej pani Julia Włoch. Składamy pani Serdeczne Podziękowania.

Posiadacie niepotrzebne starocie (przedmioty, fotografie, dokumenty lub inne rzeczy) ?? Posiadacie wiedzę na temat interesujących miejsc, budowli, a może znacie jakąś ciekawą historię ?? Podzielcie się z nami swoją wiedzą lub starociami z domowych strychów, głębokich szuflad oraz rodzinnych albumów. Wszelkie informacje, skany fotografii i dokumentów możecie przesyłać bez wychodzenia z domu na adres mailowy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.. Skany bądź fotografie, oględziny wszelkich dokumentów i przedmiotów możemy wykonać również od ręki w Gminnym Centrum Kultury i Sportu w Żarowie przy ul. Piastowskiej 10A. Utrwalmy wspólnie w słowie pisanym oraz wzbogacimy historię Naszej Małej Ojczyzny.

Czytaj więcej: Dokumenty z 1949 i 1959 roku w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej

Dolnośląskie pałace i zamki na fotografiach Roberta Webera - cz.2

W drugiej części cyklu "Dolnośląskie pałace i zamki na fotografiach Roberta Webera", prezentujemy 64 budowle, które na początku XX wieku, utrwalone zostały na zdjęciach, wykonanych przez tego znanego drezdeńskiego fotografa. Po przeszło 100 latach od wydania trzytomowego albumu zatytułowanego "Schlesische Schlösser", spośród wymienionej wyżej liczby dolnośląskich rezydencji: 15 przestało istnieć, 11 przedstawia stan kompletnej ruiny, a dalsze 13 niszczeje w rękach prywatnych bądź czeka na nabywcę, który zlituje się nad ich dalszym losem. Ze wspaniałych niegdyś posiadłości, po który pozostały jedynie wspomnienia oraz fotografie, wysuwa się na pierwsze miejsce neogotycki pałac Sybilli w Szczodrem (niem. Sibyllenort), pow. Wrocław, gm. Długołęka. Dzieje tego założenia sięgają 2 połowy XVII wieku, kiedy książę Chrystian Ulryk I wybudował w Szczodrem renesansowy pałac, będący letnią rezydencją jego żony Sybilli. W okresie swojej największej świetności, po przebudowie w latach 1851-1867 rezydencję określano mianem "Śląskiego Windsoru", gdyż wzorowano ją na siedzibie władców Wielkiej Brytanii. Długość fasady obiektu wynosiła 100 m, a wraz ze skrzydłami bocznymi aż 300 m (najdłuższa w Europie !). Kolos mieścił w sobie 400 słynących z bogactwa i przepychu sal, z których 80 udostępnionych było do zwiedzania. Na rzesze ściągających tutaj turystów czekała ogromna, licząca 5000 egzemplarzy kolekcja obrazów i grafik. W Szczodrem, znajdowała się też największa w Europie kolekcja porcelany miśnieńskiej. Do wyjątkowych cudów tego pałacu, należała bez wątpienia tzw. sala łysych, wyposażona w zestaw siedmiu żyrandoli oraz wyłożona zwierciadłami w złotych obramowaniach. Znany był również pokój jadalny z rosnącymi w nim melonami i czereśniami, a także ogromny stół wykonany z 205 gatunków marmuru włoskiego. Wspaniałym i wyjątkowym uzupełnieniem architektury monumentalnego pałacu był park krajobrazowy o powierzchni 250 ha. Na jego obszarze rosło wiele zabytkowych i aklimatyzowanych drzew oraz krzewów. Tutaj też znajdowały się przystrzyże kompozycje klombów i trawników, a także połączone kanałami stawy, z których jeden miał 2,5 km długości.

Czytaj więcej: Dolnośląskie pałace i zamki na fotografiach Roberta Webera - cz.2

Wystawa "Boże Narodzenie na starej pocztówce" w GCKiS

Tradycyjne pocztówki bożonarodzeniowe, wypierane są dzisiaj przez ich elektroniczne odpowiedniki. W zgiełku świątecznych przygotowań ludzie częściej sięgają po urządzenia elektroniczne takie jak telefon i komputer, aby "Zdrowych i Wesołych Świąt" życzyć w SMS-ach, MMS-ach, e-mailach, e-kartkach oraz facebookowych wiadomościach. Czy jest to jednak to samo co tradycyjna, długo wyczekiwana i pisana od serca kartka świąteczna, która w wielu domach miała swoje honorowe miejsce obok zdjęć rodzinnych ? Dzisiejsze kartki świąteczne najczęściej przedstawiają św. Rodzinę, św. Mikołaja z reniferami, choinki oraz zaśnieżone krajobrazy. Te sprzed wielu lat, pochodzące z różnych krajów, bogato zdobione i oddające bożonarodzeniowy nastrój, obejrzeć będzie można na wystawie w Gminnym Centrum Kultury i Sportu przy ul. Piastowskiej 10A. SERDECZNIE ZAPRASZAMY w dniach od 7 grudnia 2017 r. do 7 stycznia 2018 r. Wstęp Wolny !!!

Czytaj więcej: Wystawa "Boże Narodzenie na starej pocztówce" w GCKiS

Prelekcja Historyczna w Mielęcinie - 5.12.2017 r.

12 stycznia 1945 roku rozpoczęła się ofensywa zimowa zwana też operacją wiślańsko-odrzańską. Oddziały radzieckie 1. Frontu Ukraińskiego, pod dowództwem marszałka Iwana Koniewa, 19 stycznia 1945 roku przekroczyły dawną granicę polsko-niemiecką w rejonie Namysłowa. Do końca stycznia zdobyto miasta: Kluczbork, Gliwice, Opole (część prawobrzeżna), Oleśnicę, Katowice i Bytom, wypierając wojska niemieckie z terenów położonych na prawym brzegu Odry. Na początku lutego Armia Czerwona wyszła już na przedpola Wrocławia i Głogowa. Do szczególnie zaciętych walk doszło o Ścinawę i Oławę. Tam oddziały radzieckie uchwyciły przyczółki na lewym brzegu Odry. 8 lutego Armia Radziecka sforsowała Odrę atakując z przyczółków pod Ścinawą i Oławą, a następnie przełamała pozycje niemieckie wzdłuż górnej Odry i w ciągu 17 dniowej ofensywy opanowała centralną część Dolnego Śląska. Rosjanie zdobyli miasta: Legnicę, Bolesławiec, Zieloną Górę a także Chojnów, Bielsko i Złotoryję. Zacięte walki stoczono o zdobycie Szprotawy, podczas przeprawy przez Bóbr pod Żaganiem oraz o Strzegom. Otoczono Głogów, który bronił się zawzięcie oraz twierdzę Wrocław - po raz pierwszy 13/14 lutego i ostatecznie 16 lutego. 24 lutego 1945 roku Rosjanie doszli do Nysy Łużyckiej. Dnia 13 lutego 1945 roku rozpoczęła się ewakuacja ludności Żarowa i sąsiednich miejscowości ówczesnego powiatu świdnickiego. Front ustabilizował się na linii, którą wyznaczały miejscowości Przyłęgów - Łażany - Żarów - Mrowiny - Tarnawa - Imbramowice - Domanice - Chwałów - Górny Maniów - Strzelce - Tworzyjanów - Sobótka. Nowe światło na działania wojenne w okolicach Żarowa, rzucają dokumenty przechowywane w Centralnym Archiwum Ministerstwa Obrony Federacji Rosyjskiej w Podolsku koło Moskwy, a także dokumentacja amerykańskiego Biura Służb Strategicznych (Office of Strategic Services).

Czytaj więcej: Prelekcja Historyczna w Mielęcinie - 5.12.2017 r.