Strona główna

Fotografie z DZCH "Organika" w Żarowie: Dzień Chemika 1967 i 1987 oraz 70-ta rocznica Rewolucji Październikowej 1917-1987

Zakłady chemiczne zostały przejęte przez władze polskie w VI 1945 r. i od jesieni 1945 r. podlegały jeleniogórskiej delegaturze Centralnego Zarządu Przemysłu Chemicznego. Początkowo otrzymały nazwę „Dolnośląskie Zakłady Chemiczne, Przedsiębiorstwo Państwowe w Żarowie”, a od 1 I 1950 r. „ Dolnośląskie Zakłady Chemiczne w Żarowie” (DZCh). 12 VIII 1945 r. dokonano ich uroczystego otwarcia (wtedy też formalnie zostały uznane za własność państwa polskiego), a 15 VIII uruchomiono produkcję. W pierwszych miesiącach opierano się na pracownikach niemieckich, załoga polska liczyła zaledwie 10 osób. Duże „poniemieckie” zapasy surowców, a także wysiłek pracowników pozwolił osiągnąć na przełomie 1945 i 1946 r. przyzwoite wyniki produkcyjne. Wyczerpanie zapasów surowców oraz wysiedlenie latem 1946 r. Niemców, którzy obsadzali większość stanowisk dozoru technicznego i robotniczych wymagających wysokich kwalifikacji, doprowadziło do drastycznego spadku poziomu produkcji. Na dodatek pożar w 1947 r. zniszczył wytwórnie superfosfatów. W rezultacie rok ten był najgorszym, jeżeli chodzi o wyniki produkcyjne zakładów chemicznych w całym okresie powojennym. W następnych latach produkcja powoli wzrastała, podobnie jak zatrudnienie - w 1948 r. 560, a w 1953 r. 690 osób. Pod koniec lat 40-tych zaniechano wytwarzania drugiego po superfosfatach podstawowego przedwojennego produktu - tiokolu i jego pochodnych - w rezultacie dopiero w 1954 r. osiągnięto poziom produkcji z 1946 r.

Czytaj więcej: Fotografie z DZCH "Organika" w Żarowie: Dzień Chemika 1967 i 1987 oraz 70-ta rocznica Rewolucji...

W sakiewce dawnych mieszkańców gminy Żarów, cz.9: Srebrny halerz legnicki z Wierzbnej

Na Dolnym Śląsku znajduje się 56 zabytkowych obiektów wzniesionych w stylu romańskim. Pośród nich występują katedry, kościoły, kolegiaty, rotundy, rzeźby oraz zamki. W grupie romańskich kościołów wiejskich na pierwsze miejsce wysuwa się najbardziej reprezentatywny zabytek tego rodzaju w woj. dolnośląskim, pochodzący z ok. poł. XIII w. kościół p.w. Wniebowzięcia NMP w Wierzbnej, gm. Żarów. Przeprowadzone w latach 1997-2004 badania archeologiczne w rejonie kościoła, objęły jego przyziemie w wykopie obiegającym zewnętrzne lico całej budowli. Najstarszymi śladami osadnictwa w tym rejonie okazały się pozostałości osady ludności kultury łużyckiej z V okresu epoki brązu – lata 950/850-750/700 p.n.e., która ulokowana została na skraju wysoczyzny, nad skarpą utworzoną przez doliną Bystrzycy, a jednocześnie nad strefą źródliskową (dolinką) drobnego cieku wodnego. Kolejnym etapem osadniczym były ślady osadnictwa z młodszych faz wczesnego średniowiecza. Wyniki przeprowadzonych badań archeologicznych umożliwiły prześledzenie techniki budowy przyziemia świątyni, której fundament stanowiła ława wykonana z łamanego kamienia (gł. kwarcyt), spajanego gliną. Wyjątek stanowił odcinek muru pod wieżami, którego najwyższy poziom był warstwą granitowych ciosów, spojonych zaprawą wapienną. Nad podwaliną wznosił się cokół z granitowych ciosów o zróżnicowanej wysokości od 0,45 do 0,60 m. W przypadku wież podstawę cokołu tworzyły fazowane ciosy przykryte detalem z wałkiem. Przed pierwotnym wejściem do świątyni, znajdującym się w południowej ścianie nawy, umiejscowiony był murowany cokół o wymiarach 1 x 4,7 x 0,9-1,0 m, który wzniesiono z kamienia łamanego i niestarannie obrobionych kwadr. Cokół ten stanowił fundament dla konstrukcji portalu o wejściu szerokości ok. 2,5 m. W jego ościeżach zachowały się mocno zniszczone ciosy, osadzone w masywie ściany i wychodzące przed jej lico. Elementy te oraz widoczny zarys górnych części wejścia, tworzyły pierwotnie uskokową formę portalu, zaopatrzonego w trójkątne zwieńczenie. Podczas wybicia nowego otworu wejściowego do kościoła, starszy został zamurowany przy użyciu ciosów z częściowo wyburzonej północnej ściany nawy. Pośród detali odkrytych w czasie prac archeologicznych w najniższym poziomie muru, znalazł się również granitowy element w formie lilii, który najpewniej stanowił część ornamentu archiwolty portalu.

Czytaj więcej: W sakiewce dawnych mieszkańców gminy Żarów, cz.9: Srebrny halerz legnicki z Wierzbnej

Pałac i teren przypałacowy w Wierzbnej w świetle badań archeologicznych przeprowadzonych w 1999 roku

Badania archeologiczne możnowładczo-rycerskiego zespołu rezydencjonalnego w Wierzbnej przeprowadzono w dniach 12-31.07.1999 r., stanowiły one kontynuację prac rozpoczętych w 1997 r. Ich podstawowym celem było rozpoznanie faz rozwoju poszczególnych elementów siedziby feudalnej w rejonie kościoła i pałacu oraz na terenie gródka. Na wysokości dziedzińca pałacu, gdzie w 1997 r. Odkryto najstarsze nie naruszone ślady średniowiecznego osadnictwa, założono dwa wykopy archeologiczne (wykop nr I i III) o łącznej powierzchni 26 m². Badania te pozwoliły na stworzenie całej sekwencji faz zasiedlenia okolic pałacu od połowy XIII po XVI w. W ich trakcie odkryto między innymi wcześniej nie znane elementy zabudowy: rów – fosa z przełomu XIII i XIV w. Oraz urządzenie grzewcze typu hypocaustum z 2 poł. XIV w. Pracami terenowymi kierował dr Artur Boguszewicz z Katedry Etnologii Uniwersytetu Wrocławskiego wraz z dr Łukaszem Koniarkiem z Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu, przy współudziale studentów archeologii Zbigniewa Pozorskiego i Marka Łukowiaka. Badania archeologiczne prowadzone były ze środków Katedry Etnologii Uniwersytetu Wrocławskiego w ramach uniwersyteckiego programu badawczego nr 2297/W/KE/99 oraz przy istotnym wsparciu Urzędu Miasta Żarów, który zapewnił pracowników fizycznych, a także pokrył koszty zakwaterowania w Szkole Podstawowej w Wierzbnej.

Czytaj więcej: Pałac i teren przypałacowy w Wierzbnej w świetle badań archeologicznych przeprowadzonych w 1999 roku

Pocztówka przedstawiająca "Pierwszy na Śląsku żelazny most na rzece Strzegomce zbudowany w 1796 roku w Łażanach Gmina Żarów".

Żarowska Izba Historyczna wzbogaciła swoje zbiory o pocztówkę przedstawiającą "Pierwszy na Śląsku żelazny most na rzece Strzegomce zbudowany w 1796 roku w Łażanach Gmina Żarów". Egzemplarz wydany został przez Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Żarowskiej. Składamy Serdeczne podziękowania panu Waldemarowi za przekazanie niniejszej pocztówki do zbiorów Żarowskiej Izby Historycznej.

Posiadacie wiedzę na temat interesujących miejsc, budowli, a może znacie jakąś ciekawą historię ?? Podzielcie się z nami swoją wiedzą lub starociami z domowych strychów, głębokich szuflad oraz rodzinnych albumów. Wszelkie informacje, skany fotografii i dokumentów możecie przesyłać bez wychodzenia z domu na adres mailowy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.. Skany bądź fotografie, oględziny wszelkich dokumentów i przedmiotów możemy wykonać również od ręki w Gminnym Centrum Kultury i Sportu w Żarowie przy ul. Piastowskiej 10A. Utrwalmy wspólnie w słowie pisanym oraz wzbogacimy historię Naszej Małej Ojczyzny.

Czytaj więcej: Pocztówka przedstawiająca "Pierwszy na Śląsku żelazny most na rzece Strzegomce zbudowany w 1796...

Dawne wille Göllner i Pretschker w Pożarzysku

Secesja to styl w architekturze, który wyłonił się na przełomie XIX i XX wieku i był artystycznym protestem wobec panującego w tamtym okresie akademizmu i historycyzmu. Oba nurty kultywowały przeszłość i dotychczasowe wynalazki, a styl secesyjny miał za zadanie odciąć się (secessio z łac. wycofanie, odstąpienie) od popularnych trendów. Rozwój secesyjnej myśli architektonicznej przypadał na lata 1890-1925, lecz jej zasadniczy rozkwit trwał od ok. 1905 roku. Charakterystycznymi cechami nowego stylu, który w Niemczech i krajach skandynawskich określano jako Jugendstil (styl młodzieżowy), we Francji Art nouveau (nowa sztuka), w Hiszpanii i Włoszech Modernismo (nie mylić z modernizmem), była: 1. ornamentacja – wykończenia budynków często ozdabiane były abstrakcyjną lub roślinną ornamentyką, czasami też stylizacje dotyczyły motywów zwierzęcych – przeważnie ptaków; 2. inspiracja kulturą japońską – pomimo że secesyjni twórcy zakładali, iż nie będą korzystać z dotychczasowych trendów i form, to jednak inspirowali się innymi kulturami, głównie sztuką japońską, 3. asymetria – często w ornamentach pojawiała się asymetria, załamanie formy. Wszystko po to, aby przejawić bunt wobec panujących wówczas form; 4. płaszczyznowość – charakterystyczna dla secesji była płaska, szeroka powierzchnia. Płaszczyzna symbolizowała niezliczoną możliwość rozwiązań i wykończeń budowli. Cechę tę podkreślały również ogromne, szerokie okna; 5. linearyzmem – projektowanie budynków prostych, stosowanie linii równoległych, zakreślanie konturów jest typową cechą budownictwa secesyjnego; 6. jasna, pastelowa kolorystyka – większość budynków, powstałych w dobie secesji jest zamknięta w kolorystyce jasnych pasteli – beżu, bieli, różu czy brązu.

Czytaj więcej: Dawne wille Göllner i Pretschker w Pożarzysku

Warsztaty archeologii eksperymentalnej w Mrowinach

17 listopada 2017 roku na świetlicy wiejskiej w Mrowinach odbyły się warsztaty archeologii eksperymentalnej przygotowane dla uczniów miejscowej Szkoły Podstawowej im. Anny Jenke. Warsztaty zorganizowane zostały dzięki współpracy Żarowskiej Izby Historycznej działającej w ramach Gminnego Centrum Kultury i Sportu w Żarowie oraz firmy "Archeoreplica" ze Starego Górnika koło Oławy. Uczniowie klas 4-7, mieli niepowtarzalną okazję zobaczyć jak wyglądały narzędzia, stroje, broń oraz surowce, które wykorzystywał człowiek w epoce kamienia oraz w tzw. okresie wpływów rzymskich. Każdy uczestnik warsztatów mógł m.in. własnoręcznie mielić zboże za pomocą rozcieracza i kamienia żarnowego oraz rąbać drewno rogowym toporem. Zainteresowanie tematyką prezentowaną podczas warsztatów było ogromne, toteż nie zabrakło wielu pytań dotyczących życia człowieka w dawnych epokach.

Czytaj więcej: Warsztaty archeologii eksperymentalnej w Mrowinach

Nieistniejące laboratorium chemiczne Zespołu Szkół im. Jędrzeja Śniadeckiego w Żarowie na fotografiach z 2005 roku

Na stronie internetowej Zespołu Szkół im. Jędrzeja Śniadeckiego w Żarowie możemy przeczyta: 3 września 1949 roku miało miejsce uroczyste otwarcie szkoły przemysłowej dla młodzieży pracującej z terenu Żarowa i okolic. Utworzono ją w pustym budynku po dawnej niemieckiej szkole powszechnej przy ul Armii Czerwonej (obecnie Armii Krajowej 15). Placówka powstała przy inicjatywie ówczesnego dyrektora Zakładów Chemicznych "Silesia" - inżyniera Władysława Starkla. To na Jego wniosek Zjednoczenie Przemysłu w Gliwicach w lipcu 1949 roku skierowano do Żarowa Ludwika Kolnego, pierwszego dyrektora szkoły i jej organizatora. Naukę rozpoczęło 28 uczniów, rekrutujących się głównie pracowników zatrudnionych w miejscowych zakładach. Naukę w szkole rozpoczęło 28 uczniów, rekrutujących się głównie pracowników zatrudnionych w miejscowych zakładach. Zajęcia w tym czasie odbywały się po południu po między godz. 1330-1700. Kadrę pedagogiczną tworzyło wówczas 9 nauczycieli z Ludwikiem Kolnym jako dyrektorem na czele. W październiku 1947 roku obok istniejącej Szkoły Przemysłowej utworzono drugą szkołę - Gimnazjum Przemysłowe Fabryk Chemicznych i Ceramicznych w Żarowie. Obie szkoły podlegały dyrektorowi Kolnemu. W grudniu 1947 roku na mocy porozumienia pomiędzy rządem polskim i jugosłowiańskim do szkoły skierowano grupę 22 mieszkańców Jugosławii, którzy mieli tu zdobywać wykształcenie chemiczne. Umieszczono ich w nowo otwartym internacie przy ul. Mickiewicza 2. Dnia 6 października 1949 roku stanowisko dyrektora objął Władysław Skulski. Za jego kadencji, trwającej 2 lata, szkoła wyraźnie zmieniła swoje oblicze organizacyjne - wprowadzono nowe kierunki kształcenia i typy szkół, a liczba uczniów wzrosła do 490. W grudniu 1949 roku szkoła przeniosła swoją siedzibę do budynku przy ulicy Sportowej 8, a od września 1950 roku do budynku przy ul. Armii Czerwonej 58 zmieniając przy tym nazwę na: Zespół Szkół Chemicznych w Żarowie. Jednocześnie budynek przy ul. Sportowej 8 został przeznaczony na szkolne laboratorium.

Czytaj więcej: Nieistniejące laboratorium chemiczne Zespołu Szkół im. Jędrzeja Śniadeckiego w Żarowie na...

Wielki Test Wiedzy Historycznej "Co Ty wiesz o gminie Żarów ?" - 4.12.2017 r.

Gminne Centrum Kultury i Sportu w Żarowie oraz Żarowska Izba Historyczna zapraszają do udziału w Wielkim Teście Wiedzy Historycznej "Co Ty wiesz o gminie Żarów". Wydarzenie odbędzie się w poniedziałek, 4 grudnia 2017 r. w Żarowskiej Izbie Historycznej, ul. Armii Krajowej 40 o godz. 17:00. Aby wziąć w nim udział, należy przesłać zgłoszenie drogą mailową na adres Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript., najpóźniej do dnia 1 grudnia 2017 roku, do godz. 15:30. Ilość miejsc ograniczona. Wielki Test Wiedzy Historycznej "Co Ty wiesz o gminie Żarów" ma formę zamkniętą i składa się z 30 pytań. Łączna pula nagród: 300 zł. Serdecznie Zapraszamy do udziału !!!

Czytaj więcej: Wielki Test Wiedzy Historycznej "Co Ty wiesz o gminie Żarów ?" - 4.12.2017 r.

Sklepy GS "Samopomoc Chłopska" w Mrowinach, Wierzbnej i Żarowie na fotografiach z lat 60-80-tych XX w.

Wedle dokumentacji w 1987 roku Gminna Spółdzielnia "Samopomoc Chłopska" w Żarowie prowadziła działalność detaliczną poprzez 20 sklepów i kiosków spożywczych, 2 sklepy do produkcji rolnej, 1 mięsny, 1 czwórbranżowy, 1 odzieżowy, 1 meblowy, 1 sprzętu zmechanizowanego i RTV. Działalność gastronomiczną realizowano poprzez otwartą w 1979 roku restaurację "Nefryt" w Żarowie oraz Pijalnie Piwa w Imbramowicach. W działalności produkcyjnej GS "SCH" prym wiodła masarnia i piekarnia w Żarowie. Z kolei działalność usługową dla mieszkańców świadczył zakład naprawy sprzętu RTV, zakład krawiecki i szklarski oraz 2 młyny gospodarcze w Siedlimowicach i Zastrużu. Świadczono także usługi z zakresu transportu gospodarczego. Do Spółdzielni przynależały: 2 bazy obrotu rolnego w Żarowie i Imbramowicach, punkty skupu rzepaku i zbóż, ziemniaków oraz surowców wtórnych. Na potrzeby restauracji "Nefryt" prowadzony był przyzakładowy tucz żywca. Przeciętne wynagrodzenie na jednego zatrudnionego obejmujące wynagrodzenie osobowe i wypłaty z nadwyżki bilansowej wynosiło za 1987 rok 20 784 zł i było wyższe do 1986 roku o 3,147 zł. Za 10 m-cy 1988 roku średnia płaca wyniosła 35 896 zł. Poniżej prezentujemy zbiór fotografii przedstawiających sklepy GS "SCH" Żarów prowadzonych w Mrowinach, Wierzbnej i Żarowie w latach 60-80-tych XX w.

Czytaj więcej: Sklepy GS "Samopomoc Chłopska" w Mrowinach, Wierzbnej i Żarowie na fotografiach z lat 60-80-tych...

Obwoluty listów z 1894 i 1900 roku w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej

Kolejne historyczne pamiątki trafiły do Żarowskiej Izby Historycznej. Tym razem są to dwie stare obwoluty listów datowane odpowiednio na 5 maja 1894 i 18 marca 1900 roku. Na pierwszej widnieje stempel nadawczy poczty w Imbramowicach (Ingramsdorf 5 5 94 10-11V) na drugiej stempel nadawczy poczty w Żarowie (Saarau 13.3.00), z drugiej strony stempel odbiorczy poczty w Świdnicy (Schweidnitz) oraz pieczęć lakowa z inicjałami C.R. Obwoluty listów zakupione zostały i przekazane jako "depozyt ekspozycyjny" przez członków Żarowskiej Grupy Poszukiwawczej "Fridericus Borussorum Rex".

Czytaj więcej: Obwoluty listów z 1894 i 1900 roku w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej