Strona główna

I Wielki Test Wiedzy Historycznej - Co Ty wiesz o gminie Żarów ?

4 grudnia 2017 roku o godz.17:00 odbył się w Żarowskiej Izbie Historycznej "I Wielki Test Wiedzy Historycznej - Co Ty wiesz o gminie Żarów ?". Do testu przystąpił 7 osób, dla których przygotowany został zestaw 30 pytań. Do każdego z nich przyporządkowano 1 prawidłową odpowiedź. Maksymalnie każdy z uczestników mógł zdobyć 30 punktów. Łączna pula nagród w "I Wielkim Teście Wiedzy Historycznej – Co Ty wiesz o gminie Żarów ?" wyniosła 300 zł (I Miejsce – 150 zł, II Miejsce – 100 zł, III Miejsce – 50 zł). Poniżej zamieszczamy wyniki klasyfikacji końcowej. GRATULUJEMY LAUREATOM !!!

Czytaj więcej: I Wielki Test Wiedzy Historycznej - Co Ty wiesz o gminie Żarów ?

II Międzyszkolny Konkurs Wiedzy Historycznej

4 grudnia 2017 roku w Gminnym Centrum Kultury i Sportu w Żarowie odbył się II Międzyszkolny Konkurs Wiedzy Historycznej o mieście i gminie Żarów. Do Konkursu przystąpiły 5-osobowe reprezentacje z SP Imbramowice im. UNICEF oraz SP Żarów im. Jana Brzechwy. Pisemny test wiedzy historycznej, z którym przyszło zmierzyć się uczniom wymienionych placówek szkolnych, składał się z 25 pytań. Do każdego z nich przyporządkowano 1- bub 3 prawidłowe odpowiedzi. Maksymalnie każdy z uczestników mógł zdobyć 27 punktów. Końcowa klasyfikacja prowadzona była w kategorii drużynowej oraz indywidualnej. Poniżej wyniki II Międzyszkolnego Konkursu Wiedzy Historycznej. GRATULUJEMY LAUREATOM !!!

Czytaj więcej: II Międzyszkolny Konkurs Wiedzy Historycznej

Drużyna medyczno-sanitarna DZCH "Organika" Żarów na fotografiach z połowy lat 80-tych

W broszurze wystawy zatytułowanej "150 lat temu powstała Silesia", która odbyła się w 2008 roku napisano: Dzień 10 sierpnia 1945 roku zanotowano w kronikach Żarowa jako datę oficjalnego objęcia Zjednoczonych Zakładów Zakładów Chemicznych „Silesia” przez przedstawicieli polskiej chemii, a pierwszym dyrektorem został inżynier Władysław Starkel. Wśród przybyłych do Żarowa osób byli ponadto m.in. Franciszek Lończyk, Paweł Kubica, Paweł Przybylok, Hubert Wyrwoł, Alfred Skowronek oraz wspomniani Teodor Pyrek i Józef Kuroń. We wrześniu przybyła z Zakładów „Solway” pod Krakowem, tych samych, w których w czasie wojny pracował Karol Wojtyła, druga grupa pracowników z doktorem Aleksandrem Walczukiem, który został pierwszym dyrektorem ds. technicznych. W 1945 roku do Żarowa do pracy przybywali ludzie z całej Polski. Byli wśród nich inż. Tadeusz Czerpiński, inż. Tadeusz Krasuski, Antoni Orski, inż. Józef Glatman, dr Józef Kabała, inż. Tadeusz Nowak, inż. Edward Schodnicki, Stefan Nawara, Jakub Widera i wielu, wielu innych. Służbę zdrowia i ambulatorium zakładowe organizował niezwykle zasłużony dla Żarowa dr Zbigniew Wall. W pierwszych miesiącach podstawowym problemem był transport, a właściwie jego brak. Zarówno w zakresie zakupu surowców, jak i zbytu produktów. Trudna była sytuacja aprowizacyjna. Dla jej poprawy zakłady przejęły 400 ha ziemi w Mrowinach, efektem czego było mleko i cukier dla załogi. W 1946 roku uruchomiono służbę BHP, świetlicę i bibliotekę, powstał klub piłkarski. W tym samym roku zaczęła funkcjonować Szkoła Przemysłowa o specjalności chemicznej. W latach 1947 - 1950 dyrektorem technicznym był dr Konrad Lemańczyk, który miał duży udział w dziedzinie rozbudowy zakładu oraz uporządkowaniu procesów technologicznych. Był nauczycielem całej załogi: od robotnika do kierownika oddziału. Lata 50 - te, to niekończące się zmiany przynależności organizacyjnej, które nie służyły rozwojowi zakładu. Napięte plany produkcyjne były przyczyną wieloletnich zaniedbań inwestycyjnych. Do tego charakterystyczne dla tamtych czasów nominacje dyrektorskie.

Czytaj więcej: Drużyna medyczno-sanitarna DZCH "Organika" Żarów na fotografiach z połowy lat 80-tych

Reprodukcje fotografii pałaców w Łażanach, Mrowinach i Wierzbnej z początku XX wieku w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej

Żarowska Izba Historyczna wzbogaciła swoje zbiory o trzy fotografie przedstawiające obiekty pałacowe w Łażanach (Laasan), Mrowinach (Konradswaldau) i Wierzbnej (Würben) w początkach XX wieku. Fotografie przekazane do zbiorów Izby, to reprodukcje oryginałów, które pierwotnie wraz z krótkim opisem budowli, publikowane były w trzytomowym albumie autorstwa Roberta Webera, pt. Schlesische Schlösser (wyd. z 1909 r. w Dreźnie i Wrocławiu). Autor albumów z wykształcenia architekt oraz fotograf, wykonał wraz ze swoimi dwoma współpracownikami z Drezna – Fiehnem i Foersterem, kilka tysięcy zdjęć śląskich pałaców. Spośród nich na strony wspomnianego albumu trafiło 286 fotografii, wśród których znalazły się także pałace w Siedlimowicach (Schönfeld) i Zastrużu (Sasterhausen). Czas wykonania wyżej wymienionych reprodukcji jest nieznany. Składamy Serdeczne Podziękowania dla pani Magdaleny za ich przekazanie do Żarowskiej Izby Historycznej.

Czytaj więcej: Reprodukcje fotografii pałaców w Łażanach, Mrowinach i Wierzbnej z początku XX wieku w zbiorach...

Dolnośląskie pałace i zamki na fotografiach Roberta Webera - cz.1

Dolny Śląsk to region w Polsce, gdzie znajduje się najwięcej zabytkowych pałaców i zamków, a także budowli sakralnych oraz zabytków przemysłu. Polska Dolina Loary – jak czasami nazywany jest Dolny Śląsk – może poszczycić się również sporą liczbą obiektów, które zostały w pełni odrestaurowane i dzisiaj pełnią różne funkcje, np. hotelowe. Przykłady udanych inwestycji, które przywróciły dawną świetność i blask zabytkowym budowlom, to np. pałac Brunów (pow. lwówecki), pałac Łomnica i Wojanów (pow. jeleniogórski, pałac w Korbielowicach (pow. wrocławski), Zamek Kliczków (pow. bolesławiecki), pałace w Dzierżoniowie i Pieszycach (pow. Dzierżoniowski). Zapominać nie należy także o najbardziej znanych turystycznie obiektach, takich jak Zamek Książ pod Wałbrzychem, Zamek Czocha (pow. lubański), a także zamki Chojnik (pow. jeleniogórski) i Bolków (pow. Jaworski). Dolny Śląsk to nie lada gratka dla turystów. Województwo to usiane jest licznymi zabytkami architektury. Zresztą to nie powinno dziwić przy tak bogatej historii. Panowanie nad tym terenem – bogatym w żyzne ziemie, węgiel, miedź, żelazo, złoto i srebro – przechodziło z rąk do rąk. Dolny Śląsk znajdował się pod kuratelą polską, czeską, austriacką, niemiecką i ponownie polską. Po burzliwej historii pozostały do dziś liczne zabytkowe ślady.

Czytaj więcej: Dolnośląskie pałace i zamki na fotografiach Roberta Webera - cz.1

Fotografie z DZCH "Organika" w Żarowie: Dzień Chemika 1967 i 1987 oraz 70-ta rocznica Rewolucji Październikowej 1917-1987

Zakłady chemiczne zostały przejęte przez władze polskie w VI 1945 r. i od jesieni 1945 r. podlegały jeleniogórskiej delegaturze Centralnego Zarządu Przemysłu Chemicznego. Początkowo otrzymały nazwę „Dolnośląskie Zakłady Chemiczne, Przedsiębiorstwo Państwowe w Żarowie”, a od 1 I 1950 r. „ Dolnośląskie Zakłady Chemiczne w Żarowie” (DZCh). 12 VIII 1945 r. dokonano ich uroczystego otwarcia (wtedy też formalnie zostały uznane za własność państwa polskiego), a 15 VIII uruchomiono produkcję. W pierwszych miesiącach opierano się na pracownikach niemieckich, załoga polska liczyła zaledwie 10 osób. Duże „poniemieckie” zapasy surowców, a także wysiłek pracowników pozwolił osiągnąć na przełomie 1945 i 1946 r. przyzwoite wyniki produkcyjne. Wyczerpanie zapasów surowców oraz wysiedlenie latem 1946 r. Niemców, którzy obsadzali większość stanowisk dozoru technicznego i robotniczych wymagających wysokich kwalifikacji, doprowadziło do drastycznego spadku poziomu produkcji. Na dodatek pożar w 1947 r. zniszczył wytwórnie superfosfatów. W rezultacie rok ten był najgorszym, jeżeli chodzi o wyniki produkcyjne zakładów chemicznych w całym okresie powojennym. W następnych latach produkcja powoli wzrastała, podobnie jak zatrudnienie - w 1948 r. 560, a w 1953 r. 690 osób. Pod koniec lat 40-tych zaniechano wytwarzania drugiego po superfosfatach podstawowego przedwojennego produktu - tiokolu i jego pochodnych - w rezultacie dopiero w 1954 r. osiągnięto poziom produkcji z 1946 r.

Czytaj więcej: Fotografie z DZCH "Organika" w Żarowie: Dzień Chemika 1967 i 1987 oraz 70-ta rocznica Rewolucji...

W sakiewce dawnych mieszkańców gminy Żarów, cz.9: Srebrny halerz legnicki z Wierzbnej

Na Dolnym Śląsku znajduje się 56 zabytkowych obiektów wzniesionych w stylu romańskim. Pośród nich występują katedry, kościoły, kolegiaty, rotundy, rzeźby oraz zamki. W grupie romańskich kościołów wiejskich na pierwsze miejsce wysuwa się najbardziej reprezentatywny zabytek tego rodzaju w woj. dolnośląskim, pochodzący z ok. poł. XIII w. kościół p.w. Wniebowzięcia NMP w Wierzbnej, gm. Żarów. Przeprowadzone w latach 1997-2004 badania archeologiczne w rejonie kościoła, objęły jego przyziemie w wykopie obiegającym zewnętrzne lico całej budowli. Najstarszymi śladami osadnictwa w tym rejonie okazały się pozostałości osady ludności kultury łużyckiej z V okresu epoki brązu – lata 950/850-750/700 p.n.e., która ulokowana została na skraju wysoczyzny, nad skarpą utworzoną przez doliną Bystrzycy, a jednocześnie nad strefą źródliskową (dolinką) drobnego cieku wodnego. Kolejnym etapem osadniczym były ślady osadnictwa z młodszych faz wczesnego średniowiecza. Wyniki przeprowadzonych badań archeologicznych umożliwiły prześledzenie techniki budowy przyziemia świątyni, której fundament stanowiła ława wykonana z łamanego kamienia (gł. kwarcyt), spajanego gliną. Wyjątek stanowił odcinek muru pod wieżami, którego najwyższy poziom był warstwą granitowych ciosów, spojonych zaprawą wapienną. Nad podwaliną wznosił się cokół z granitowych ciosów o zróżnicowanej wysokości od 0,45 do 0,60 m. W przypadku wież podstawę cokołu tworzyły fazowane ciosy przykryte detalem z wałkiem. Przed pierwotnym wejściem do świątyni, znajdującym się w południowej ścianie nawy, umiejscowiony był murowany cokół o wymiarach 1 x 4,7 x 0,9-1,0 m, który wzniesiono z kamienia łamanego i niestarannie obrobionych kwadr. Cokół ten stanowił fundament dla konstrukcji portalu o wejściu szerokości ok. 2,5 m. W jego ościeżach zachowały się mocno zniszczone ciosy, osadzone w masywie ściany i wychodzące przed jej lico. Elementy te oraz widoczny zarys górnych części wejścia, tworzyły pierwotnie uskokową formę portalu, zaopatrzonego w trójkątne zwieńczenie. Podczas wybicia nowego otworu wejściowego do kościoła, starszy został zamurowany przy użyciu ciosów z częściowo wyburzonej północnej ściany nawy. Pośród detali odkrytych w czasie prac archeologicznych w najniższym poziomie muru, znalazł się również granitowy element w formie lilii, który najpewniej stanowił część ornamentu archiwolty portalu.

Czytaj więcej: W sakiewce dawnych mieszkańców gminy Żarów, cz.9: Srebrny halerz legnicki z Wierzbnej

Pałac i teren przypałacowy w Wierzbnej w świetle badań archeologicznych przeprowadzonych w 1999 roku

Badania archeologiczne możnowładczo-rycerskiego zespołu rezydencjonalnego w Wierzbnej przeprowadzono w dniach 12-31.07.1999 r., stanowiły one kontynuację prac rozpoczętych w 1997 r. Ich podstawowym celem było rozpoznanie faz rozwoju poszczególnych elementów siedziby feudalnej w rejonie kościoła i pałacu oraz na terenie gródka. Na wysokości dziedzińca pałacu, gdzie w 1997 r. Odkryto najstarsze nie naruszone ślady średniowiecznego osadnictwa, założono dwa wykopy archeologiczne (wykop nr I i III) o łącznej powierzchni 26 m². Badania te pozwoliły na stworzenie całej sekwencji faz zasiedlenia okolic pałacu od połowy XIII po XVI w. W ich trakcie odkryto między innymi wcześniej nie znane elementy zabudowy: rów – fosa z przełomu XIII i XIV w. Oraz urządzenie grzewcze typu hypocaustum z 2 poł. XIV w. Pracami terenowymi kierował dr Artur Boguszewicz z Katedry Etnologii Uniwersytetu Wrocławskiego wraz z dr Łukaszem Koniarkiem z Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu, przy współudziale studentów archeologii Zbigniewa Pozorskiego i Marka Łukowiaka. Badania archeologiczne prowadzone były ze środków Katedry Etnologii Uniwersytetu Wrocławskiego w ramach uniwersyteckiego programu badawczego nr 2297/W/KE/99 oraz przy istotnym wsparciu Urzędu Miasta Żarów, który zapewnił pracowników fizycznych, a także pokrył koszty zakwaterowania w Szkole Podstawowej w Wierzbnej.

Czytaj więcej: Pałac i teren przypałacowy w Wierzbnej w świetle badań archeologicznych przeprowadzonych w 1999 roku

Pocztówka przedstawiająca "Pierwszy na Śląsku żelazny most na rzece Strzegomce zbudowany w 1796 roku w Łażanach Gmina Żarów".

Żarowska Izba Historyczna wzbogaciła swoje zbiory o pocztówkę przedstawiającą "Pierwszy na Śląsku żelazny most na rzece Strzegomce zbudowany w 1796 roku w Łażanach Gmina Żarów". Egzemplarz wydany został przez Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Żarowskiej. Składamy Serdeczne podziękowania panu Waldemarowi za przekazanie niniejszej pocztówki do zbiorów Żarowskiej Izby Historycznej.

Posiadacie wiedzę na temat interesujących miejsc, budowli, a może znacie jakąś ciekawą historię ?? Podzielcie się z nami swoją wiedzą lub starociami z domowych strychów, głębokich szuflad oraz rodzinnych albumów. Wszelkie informacje, skany fotografii i dokumentów możecie przesyłać bez wychodzenia z domu na adres mailowy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.. Skany bądź fotografie, oględziny wszelkich dokumentów i przedmiotów możemy wykonać również od ręki w Gminnym Centrum Kultury i Sportu w Żarowie przy ul. Piastowskiej 10A. Utrwalmy wspólnie w słowie pisanym oraz wzbogacimy historię Naszej Małej Ojczyzny.

Czytaj więcej: Pocztówka przedstawiająca "Pierwszy na Śląsku żelazny most na rzece Strzegomce zbudowany w 1796...

Dawne wille Göllner i Pretschker w Pożarzysku

Secesja to styl w architekturze, który wyłonił się na przełomie XIX i XX wieku i był artystycznym protestem wobec panującego w tamtym okresie akademizmu i historycyzmu. Oba nurty kultywowały przeszłość i dotychczasowe wynalazki, a styl secesyjny miał za zadanie odciąć się (secessio z łac. wycofanie, odstąpienie) od popularnych trendów. Rozwój secesyjnej myśli architektonicznej przypadał na lata 1890-1925, lecz jej zasadniczy rozkwit trwał od ok. 1905 roku. Charakterystycznymi cechami nowego stylu, który w Niemczech i krajach skandynawskich określano jako Jugendstil (styl młodzieżowy), we Francji Art nouveau (nowa sztuka), w Hiszpanii i Włoszech Modernismo (nie mylić z modernizmem), była: 1. ornamentacja – wykończenia budynków często ozdabiane były abstrakcyjną lub roślinną ornamentyką, czasami też stylizacje dotyczyły motywów zwierzęcych – przeważnie ptaków; 2. inspiracja kulturą japońską – pomimo że secesyjni twórcy zakładali, iż nie będą korzystać z dotychczasowych trendów i form, to jednak inspirowali się innymi kulturami, głównie sztuką japońską, 3. asymetria – często w ornamentach pojawiała się asymetria, załamanie formy. Wszystko po to, aby przejawić bunt wobec panujących wówczas form; 4. płaszczyznowość – charakterystyczna dla secesji była płaska, szeroka powierzchnia. Płaszczyzna symbolizowała niezliczoną możliwość rozwiązań i wykończeń budowli. Cechę tę podkreślały również ogromne, szerokie okna; 5. linearyzmem – projektowanie budynków prostych, stosowanie linii równoległych, zakreślanie konturów jest typową cechą budownictwa secesyjnego; 6. jasna, pastelowa kolorystyka – większość budynków, powstałych w dobie secesji jest zamknięta w kolorystyce jasnych pasteli – beżu, bieli, różu czy brązu.

Czytaj więcej: Dawne wille Göllner i Pretschker w Pożarzysku